Λίγο πριν την προκήρυξη των βουλευτικων εκλογών, του τριημέρου της αργίας της Καθαράς Δευτέρας, και έχοντας να διαχειριστεί το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών η κυβέρνηση με διαδικασία fast track κατέθεσε πολυνομοσχέδιο (263 αρθρων και 357 σελίδων ) που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, το οποίο προβλέπει την ίδρυση Ρυθμιστικής Αρχής Υδάτων στην οποία περνά ο έλεγχος ύδρευσης και αποχέτευσης κατά παράκαμψη των επιταγών του Συντάγματος και αλλεπάλληλων αποφάσεων του ΣτΕ.
Ένα δε εκ των νομοσχεδίων που αφορά τις «ειδικότερες διατάξεις για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος» περιείχε 143 άρθρα, διήρκεσε μόλις 4 μέρες μέσα στις οποίες περιλαμβάνεται το τριήμερο της αργίας της Καθαράς Δευτέρας.
Κατά παράβαση της σχετικής νομοθεσίας που ορίζει ότι η διαβούλευση επί των νομοσχεδίων διαρκεί 2 εβδομάδες, με προβλεπόμενη σύντμηση του ως άνω διαστήματος «για επαρκώς τεκμηριωμένους λόγους»
» Στην ουσία η κυβέρνηση άνοιξε το δρόμο για την ιδιωτικοποίηση των υδάτων ύδρευσης και άρδευσης.»
Ως ιδιωτικοποίηση συχνά εννοείται η πλήρης ή σχεδόν πλήρης εκποίηση δημόσιων υπηρεσιών ή δημόσιων περιουσιακών στοιχείων στον ιδιωτικό τομέα, ακόμα και αν διατηρείται κάποιου είδους κρατική ρύθμιση ή εποπτεία.
Καταρχάς, είναι σαφές ότι η ιδιωτικοποίηση του νερού έχει ουσιαστικά ξεκινήσει έμμεσα από τις αρχές της νέας χιλιετίας όταν δημιουργήθηκαν –από τη συγχώνευση επιμέρους δημοτικών επιχειρήσεων– η ΕΥΔΑΠ στην περιοχή της πρωτεύουσας και η ΕΥΑΘ στην Θεσσαλονίκη και εισήχθησαν στο χρηματιστήριο.
Η συγκυρία αυτή δεν είναι τυχαία καθώς συμπίπτει με την έκδοση της κοινοτικής οδηγίας της Ε.Ε. για το νερό, η οποία προωθούσε την ιδιωτικοποιηση του.
Ωστόσο, η κατά μέτωπο επίθεση ξεκινάει το 2012 με το δεύτερο μνημόνιο, αυστηρό προαπαιτούμενο του οποίου ήταν οι εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις. Με τη δημιουργία του ΤΑΙΠΕΔ και την εκχώρηση των εταιρειών ύδρευσης Αθήνας και Θεσσαλονίκης σε αυτό, η τότε συγκυβέρνηση, υλοποιώντας το πρόγραμμα διαρθρωτικής προσαρμογής, επιχείρησε να εκποιήσει το πλειοψηφικό πακέτο μετοχών της ΕΥΑΘ («σκληρή» ιδιωτικοποίηση). Μάλιστα, οι εταιρίες Suez (που ήδη είχε το 5% της ΕΥΑΘ), Mekorot και ΕΛΛΑΚΤΩΡ ετοιμάζονται να αναλάβουν τη διοίκηση της εταιρείας.
Η αλλαγή που φέρνει το πολυνομοσχέδιο είναι ότι οι κρατικές αρμοδιότητες ρύθμισης και ελέγχου όλων των φορέων παροχής της δημόσιας υπηρεσίας ύδρευσης και αποχέτευσης της χώρας αφαιρούνται από το αρμόδιο υπουργείο και ανατίθενται στην ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) που μετονομάζεται σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ).
Όμως, σε ό,τι αφορά στο νερό, ο τομέας παροχής των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης δεν μπορεί να ιδιωτικοποιηθεί, αφού κάτι τέτοιο απαγορεύεται εκ του Συντάγματος, όπως ρητά έχει κρίνει με σειρά αποφάσεων η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (1906/2014, 190/2022, 191/2022).
Ετσι, υποχρεωτικά οι επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης υπόκεινται στον ευθύ και αποτελεσματικό έλεγχο του Δημοσίου, τουλάχιστον διά της κατοχής της πλειοψηφίας του μετοχικού τους κεφαλαίου από αυτό.
Η ΡΑΕ, όπως άλλωστε όλες οι ρυθμιστικές αρχές, δεν υπάγεται στην εποπτεία του Δημοσίου, έχει αποφασιστικές αρμοδιότητες και οι πράξεις της είναι εκτελεστές χωρίς να υπόκεινται σε κανενός είδους έλεγχο νομιμότητας ή σκοπιμότητας από τον αρμόδιο υπουργό. Ετσι, δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον δημόσιο έλεγχο που απαιτεί η νομολογία του ΣτΕ για τις υπηρεσίες υδροδότησης και αποχέτευσης, δεδομένου ότι είναι εξ ορισμού προορισμένη και οργανωμένη ώστε να ρυθμίζει τα ζητήματα που ανακύπτουν στον χώρο της αγοράς και του ανταγωνισμού.
Συνεπώς, η δημιουργία Αρχής για τα Υδατα προϋποθέτει την ύπαρξη «αγοράς υδάτων», που σήμερα δεν υπάρχει, όπως δεν υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ ΕΥΑΘ-ΕΥΔΑΠ-ΔΕΥΑ, λόγος για τον οποίο υποκρύπτεται η ιδιωτικοποίηση του νερού σε εθνικό και τοπικό επίπεδο αντίστοιχη με αυτή της ενέργειας.
Οπως προβλέπεται στο πολυνομοσχέδιο, για το έργο της η νέα ΡΑΕ θα επιβαρύνει οικονομικά τις Δημόσιες Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης εισπράττοντας ποσοστό επί του ετήσιου κύκλου εργασιών τους και όχι επί των καθαρών κερδών τους. Και αυτό θα συμβαίνει ακόμη κι αν έχουν οικονομικές ζημιές, με χρήματα δηλαδή που θα επιβαρύνουν εν τέλει όλους τους χρήστες νερού. Αλλωστε, η Ρ.Α.Α.Ε.Υ θα προτείνει ακόμη και τη μέθοδο κοστολόγησης και τιμολόγησης και θα εγκρίνει τα τιμολόγια ελέγχοντας την «οικονομική αποδοτικότητα», ό,τι ακριβώς έκανε και με την ενέργεια.
Επιπλέον, η νέα ρυθμιστική αρχή θα έχει τη δυνατότητα να προτείνει συγχωνεύσεις υφιστάμενων ΔΕΥΑ, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο τις ΔΕΥΑ που λειτουργούν χωρίς προβλήματα. Κι όλα αυτά θα γίνουν με την πρόσληψη μόλις τριών επιπλέον υπαλλήλων που, μαζί με τα 13 μέλη του Δ.Σ., θα αναλάβουν τον πλήρη έλεγχο, την εποπτεία και τη διαχείριση των ΔΕΥΑ.
Αυτή επιλογή θα μεταφέρει στους πολίτες και στις επιχειρήσεις υψηλό κόστος για να έχουν υπερκέρδη λίγοι, θα περιορίσει την πρόσβαση όλων στα βασικά αγαθά, όπως το νερό, θα αφαιρέσει περιουσία και αποφάσεις από τους δήμους»
0 Σχόλια